Cisza, spokój, świeże powietrze, wspaniałe krajobrazy to atuty pięknego miasta Nowogard, leżącego w województwie zachodniopomorskim, oddalonego 60 km od Szczecina i 55 km od wybrzeża Bałtyku.

Nowogard jest jednym z najlepszych miejsc na spędzenie wakacji. Największą atrakcją jest sięgające centrum miasta Jezioro Nowogardzkie, nad którym usytuowany jest ośrodek wypoczynkowy ze strzeżoną plażą miejską, z 70-metrową zjeżdżalnią wodną oraz z miejscami noclegowymi w domkach kempingowych i polem namiotowym. Nasze jezioro jest szczególną atrakcją dla amatorów sportów wodnych. Ośrodek oferuje możliwość wypożyczenia nart wodnych, łodzi wiosłowych, kajaków oraz sprzętu do windsurfingu, żeglarstwa, nurkowania i siatkówki plażowej.

Jezioro Nowogardzkie to również raj dla wędkarzy. Jezioro obfituje w płocie, karpie, leszcze, szczupaki, sumy i węgorze. Dla turystów-miłośników przyrody oferujemy pieszy szlak turystyczny wiodący ulicą Promenada, poprzez tereny Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego ”Sarni Las”, w którym ochronie podlega drzewostan oraz zwierzyna i tereny wokół jeziora. Godnym zobaczenia są również dwa największe w województwie 700-letnie cisy, piękny okaz miłorzębu dwuklapkowego, gotycki Kościół Mariacki odbudowywany po tragicznym pożarze oraz XIV-wieczne mury obronne w parku miejskim.

Osobliwością naszego regionu są 33 użytki ekologiczne. Jeden z nich, „Szuwary Nowogardzkie”, znajdujący się na terenie miasta jest miejscem lęgu, żerowania i odpoczynku licznych gatunków ptaków, w tym podlegających całkowitej ochronie i znajdujących się na liście gatunków zagrożonych m.in. bąk, gągoł i wąsatka.

Tym wszystkim, którzy są spragnieni zmiany otoczenia mogą przemierzyć oznakowany szlak „Równina Nowogardzka”, prowadzący przez miejscowości gminy Nowogard i sąsiednich gmin oraz odkryć dzikie zakątki przyrody, obejrzeć wiele cennych obiektów przyrodniczych ukrytych w kompleksach leśnych i wiekowych parkach. Przejeżdżając przez miasteczka i wsie obejrzeć można gotyckie obiekty świeckie, kościoły ryglowe, drewniane dzwonnice, obronne mury miejskie z basztami oraz stare pałacyki.

Serdecznie zapraszamy!!!

 

 

 

 

Największą atrakcją turystyczną Nowogardu jest sięgające centrum miasta Jezioro Nowogardzkie, nad którym usytuowany jest ośrodek wypoczynkowy ze strzeżoną plażą miejską, z 70-metrową zjeżdżalnią wodną oraz z miejscami noclegowymi w domkach kempingowych i polem namiotowym. Jezioro jest szczególną atrakcją dla amatorów sportów wodnych. Ośrodek oferuje możliwość wypożyczenia nart wodnych, łodzi wiosłowych, kajaków oraz sprzętu do windsurfingu, żeglarstwa, nurkowania i siatkówki plażowej.

Jezioro Nowogardzkie to również raj dla wędkarzy, obfituje w płocie, karpie, leszcze, szczupaki, sumy i węgorze.

Miłośnicy przyrody i turystyki pieszej mogą przemierzyć pieszy szlak turystyczny wiodący ulicą Promenada, poprzez tereny Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego ”Sarni Las” i tereny wokół jeziora.

Sarni Las jest Zespołem Krajobrazowo-Przyrodniczy. Obejmuje obszar leśny na północnym brzegu Jeziora Nowogardzkiego. Położony jest na zachód od miasta Nowogard, prowadzi do niego ul.Wojska Polskiego oraz pieszy szlak turystyczny wiodący ulicą Promenady, a następnie trasą wokół jeziora.

Sarni Las w Nowogardzie

OPIS PRZYRODNICZY

Gatunki chronione

We florze „Sarniego Lasu" występuje 5 gatunków chronionych (dodatkowo jeden w jego bezpośrednim sąsiedztwie, przy brzegach jeziora - grążel żółty). Najmniej licznie ro­śnie turzyca piaskowa, która występuje tylko w jednym miejscu, na odsłoniętej skarpie przy jeziorze. Pozostałe gatunki występują licznie, chociaż konwalia majowa rośnie łanowo tylko w jednym miejscu, we wschodniej części „Sarniego Lasu". Zwraca uwagę obecność okaza­łych, kwitnących okazów bluszczu pospolitego w części lasu bezpośrednio sąsiadującej z za­budową miejską.

  • Nuphar lutea (L.) SIBTH. & SM. - Grążel żółty
  • Frangula alnus MILL. - Kruszyna pospolita
  • Galium odoratum (L.) SCOP. - Przytulią (Marzanka) wonna
  • Hedera helix L. - Bluszcz pospolity
  • Carex arenaria L. - Turzyca piaskowa
  • Convallaria majalis L. - Konwalia majowa

Gatunki zagrożone i rzadko spotykaneWe florze „Sarniego Lasu" nie ma gatunków zagrożonych w skali regionalnej czy krajowej. Do gatunków zasługujących na uwagę należą rodzime taksony, lokalnie rzadkie lub stopniowo ustępujące. Do roślin takich należą:

  • Dryopteris dilatata (HOFFM.) A. GRAY - Nerecznica szerokolistna
  • Dactylis polygama HORV. - Kupkówka Aschersona
  • Equisetum pratense EFIRH. - Skrzyp łąkowy
  • Polygonatum multiflorum (L.) ALL. - Kokoryczka wielokwiatowa
  • Stellaria holostea L. - Gwiazdnica wielkokwiatowa.

Zbiorowiska roślinne

Pod względem udziału powierzchniowego zdecydowanie dominują na terenie Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego zbiorowiska leśne. Można tu zidentyfikować zespół łęgu jesionowo-olszowego Circaeo-Alnetum występujący w kadłubowej postaci i kwaśną buczynę Luzulo pilosae-Fagetum występującą na niewielkiej powierzchni w formie typowej, często zaś w różnych postaciach degeneracyjnych. Zbiorowisko o charakterze łęgu cechuje się obecnością cech zbliżających je do olsów. Świadczy o tym znaczny udział gatunku szuwarowego - turzycy błotnej. W drzewostanie dominuje olsza, siedlisko jest słabo zabagnione. W odróżnieniu od typowych olsów brak kę­powej struktury zbiorowiska, gatunków borowych, występuje zaś licznie czeremcha i nitrofilna pokrzywa zwyczajna. Potencjalne siedliska kwaśnych buczyn dominują w granicach „Sarniego Lasu", jed­nak roślinność tylko na niewielkich powierzchniach, zwłaszcza na skarpach w pobliżu jeziora, wykształcona jest w sposób typowy dla tego typu zbiorowisk. Dominują tu w drzewostanie buki a w podszycie i runie występują acidofilne gatunki: turzyca pigułkowata, kosmatka owłosiona, kruszyna pospolita, jarząb pospolity. Masowo rozwijają się jeżyny, pojawiają się nawet gatunki borowe (borówka czarna).  Niewielkie powierzchnie w miejscach wydeptywanych zajmuje zespół babki szerokolistnej i życicy trwałej Lolio-Plantaginetum w miejscach suchych i świeżych oraz zespół z głowienką pospolitą Prunello-Plantaginetum na ścieżkach przy jeziorze oraz w lesie łęgo­wym. Na brzegach jeziora występują fragmenty zespołu „lilii wodnych" Nupharo-Nymphaeetum oraz niewielkie płaty szuwarów trzcinowych Phragmitetum australis i pałko­wych Typhetum latifoliae. Znajdują się one poza granicami zespołu przyrodniczo-krajobrazowego jednak odgrywają ważną rolę dla atrakcyjności krajobrazowej i bioróżnorodności.

Ptaki - Na terenie ZPK "Sarni Las" występują:

  • Sierpówka Streptopelia decaocto - prawdopodobnie para lęgowa w 1999 r. Gatunek chroniony.
  • Sójka Garrulus glandarius - lęgowa, obserwowana w okresie całego roku. Gatunek chroniony.
  • Rudzik Erithacus rubecula - lęgowy. Gatunek chroniony.
  • Świstunka Phylloscopus sibilatrix - lęgowa. Gatunek chroniony.
  • Pierwiosnek Phylloscopus collybita - lęgowy. Gatunek chroniony.
  • Bogatka Parus major - lęgowa, obserwowana w okresie całego roku. Gatunek chro­niony.
  • Modraszka Parus caeruleus - lęgowa, obserwowana w okresie całego roku. Gatunek chroniony.
  • Sosnówka Parus ater - lęgowa, spotykana przez cały rok. Gatunek chroniony.
  • Mysikrólik Regulus regulus - lęgowy, spotykany przez cały rok. Gatunek chroniony.
  • Kowalik Sitta europaea - lęgowy, spotykany w okresie całego roku. Gatunek chro­niony.
  • Pełzacz leśny Certhia fatniliaris - lęgowy, spotykany przez cały rok. Gatunek chro­niony.
  • Pełzacz ogrodowy Certhia brachydactyla - lęgowy, spotykany przez cały rok. Gatu­nek chroniony.
  • Kwiczoł Turdus pilaris - prawdopodobnie lęgowy. Gatunek chroniony.
  • Kos Turdus merula - lęgowy, spotykany w okresie całego roku. Gatunek chroniony.
  • Szpak Stumus vulgaris - lęgowy. Gatunek chroniony.
  • Dzwoniec Carduelis chloris - lęgowy, zimujące pojedyncze ptaki. Gatunek chroniony.
  • Zięba Fringilla coelebs - lęgowa. Gatunek chroniony.

Gatunki nielęgowe:

  • Czeczotka Acanthi's flammea- 3 osobniki obserwowane 28.02.1999 r (MS). Gatunek chroniony.
  • Gil Pyrrhulapyrrhula-ńm\ spotyka się stadka do 10 ptaków (MS). Gatunek chro­niony.
  • Jer Fringilla montifringilla - 5 osobników, stwierdzono 28.02.1999 r (MS). Gatunek chroniony.

Na terenie przylegającym do ZPK, tzn. na Jeziorze Nowogardzkim stwierdzono:

  • Perkoz dwuczuby Podiceps cristatus- kilka par lęgowych w przybrzeżnej części. Gatunek chroniony.
  • Łyska Fulica atra - kilka par lęgowych w przybrzeżnej części. Gatunek łowny
  • Bielik Haliaeetus albicilla - żerujące pojedyncze osobniki. Gatunek chroniony, wpisa­ny do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt (Głowaciński 1992).
  • Kania ruda Milvus milvus - teren żerowania jednej pary. Gatunek chroniony, wpisa­ny do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt (Głowaciński 1992).
  • Trzciniak Acrocephalus arundinaceus - 3-4 samce śpiewające w przybrzeżnej części. Gatunek chroniony.

Owady

  • Trzmiele no. Bombus sp.
  • Motyle dzienne Rhopalocera.

Na terenie Zespołu Przyrodniczo - Krajobrazowego stwierdzono następujące gatunki motyli dziennych:

  • Bielinek kapustnik Pieris brassicae - jeden z najpospolitszych motyli w Polsce.
  • Bielinek bytomkowiec Pieris napi- najpospolitszy motyl dzienny w Polsce.
  • Zorzynek rzeżuchowiec Anthocharis cardamines- pospolity gatunek w Polsce.
  • Latolistek cytrynek Gonepteryx rhamni - jeden z najpospolitszych motyli w Polsce.
  • Modraszek ikar Polyommatus icarus- pospolity gatunek w Polsce. 

Sarni Las sprzed lat.

ZNACZENIE ROŚLINNOŚCI DLA TURYSTYKI I REKREACJI

Cechy bioklimatu warstwy rekreacyjnej

Insolacja Bezpośredni dopływ promieniowania słonecznego do dna lasu zależy głównie od zwarcia koron drzew. W kwaśnej buczynie do dna lasu dociera około 40% energii sło­necznej, w drzewostanie dębowo-sosnowym i sosnowym wielkość ta waha się od 30 do 60%. Specyficzną cechą oświetlenia warstwy rekreacyjnej pod drzewostanem sosnowym jest jego względna jednorodność przestrzenna, wynikająca z wielokrotnego rozpraszania światła przez igły koron drzew.

Przewietrzanie Ruchliwość mas powietrza zależy przede wszystkim od struktury roślinności. Zarówno w kwaśnej buczynie jak i w drzewostanie dębowo-sosnowym i sosnowym przeważają ruchy konwekcyjne powietrza, przy czym drzewostany sosnowe charakteryzują się sprawniejszym przebiegiem tego procesu.

Produkcja tlenu W kwaśnej buczynie produkcja tlenu jest dość wysoka i wynosi 15-18 t/ha/rok. Raczej nie występuje tu niedosyt tlenu. W drzewostanie dębowo-sosnowym i sosnowym produkcja tlenu utrzymuje się na poziomie niskim lub średnim i wynosi około 5 t/ha/rok. W niesprzyjających warunkach, przy małej ruchliwości mas powietrza może wystąpić w przyziemnych warstwach niedosyt tlenu.

Produkcja ozonu Wysokość produkcji ozonu w buczynach zależy od pory roku (jest wyższa wiosną niż latem). Kwaśne buczyny charakteryzują się dość wysoką produkcją ozonu. Wynosi ona średnio 0,002 mg/cm3. Produkcja ozonu przez drzewostan dębowo-sosnowym i sosnowym zależy głównie od pory dnia. W godzinach rannych zawartość ozonu wynosi średnio 0,015 mg/cm3, w porze największego nasłonecznienia spada niemal do zera.

Struktura jonowa: W kwaśnej buczynie jonizacja powietrza jest dość znaczna. Wynosi ona średnio 1300-1700 jl/ cm3. Wskaźnik biegunowości (stosunek jonów dodatnich do ujemnych) wynosi 0,9-1,3. W drzewostanie sosnowym jonizacja powietrza jest na ogół mała (średnio 500-800 jonów lekkich w 1 cm3). Wskaźnik biegunowości waha się w granicach 0,3-0,9 (na skraju lasu 1-1,3).

Aeroplankton: W drzewostanach sosnowych i mieszanych skład aeroplanktonu zależy od pory roku. Wiosną przeważają pyłki sosny i brzóz, latem - spory. Monoterpeny i ozon działają bakterio i grzybobójczo, w związku z czym zawartość bakterii i zarodników grzybów jest bardzo niska (około 200 bakterii i 600 zarodników na 1 m3 powietrza). W kwaśnej buczynie o luźnej strukturze drzewostanu zawartość bakterii w aeroplanktonie jest nieco wyższa i wynosi 600 bakterii na 1 m3 powietrza. W aeroplanktonie kwaśnej buczyny przeważają pyłki i cząsteczki roślin wyższych oraz zarodniki grzybów. Ogólna gęstość aeroplanktonu nie jest jednak wysoka.

Właściwości zbiorowisk roślinnych

Właściwości filtracyjno-detoksykacyjne Drzewostan sosnowy i mieszany charakteryzuje się słabym tłumieniem fal akustycznych i hamowaniem siły wiatru. Niska jest także zdolność do oczyszczania powietrza z zanieczyszczeń pyłowych. Inaczej jest w przypadku kwaśnej buczyny. Zdolności do hamowania siły wiatru i tłumienia hałasu są średnie lub duże. Absorpcja pyłów i metali ciężkich jest duża (pochłanianie pyłów wynosi około 60t/ha/rok). Duże właściwości detoksykacyjne wynikają z dużej zawartości substancji bakterio- i grzybo­bójczych w powietrzu.
Właściwości zdrowotne Bioklimat kwaśnej buczyny działa lekko pobudzająco, odkażająco i stymuluje naturalne procesy odpornościowe organizmu człowieka. Jedynym prze­ciwwskazaniem do przebywania w kwaśnej buczynie może być niekiedy znaczna ilość pyłków w powietrzu. Bardziej znaczącym dodatnim oddziaływaniem na zdrowie człowieka charakteryzuje się bioklimat drzewostanów sosnowych. Działa on leczniczo na choroby ukła­du oddechowego. Substancje lotne mają silne działanie dezynfekcyjne, ponadto obniżają ci­śnienie krwi.

Właściwości estetyczne
Drzewostan sosnowy pozbawiony jest sezonowej zmienności barw. Przeważają tu kolory szaro-zielone, niebieskawe, odcienie brązu, co ma działanie wybitnie uspokajające. Uspokajająco działają też typowe bodźce dźwiękowe i zapachowe. Atrakcyjność estetyczna jest więc dość znaczna. Podobnie, dość dużymi walorami estetycznymi charakteryzują się kwaśne buczyny. Jest to związane z sezonową zmiennością barw liści drzew, a także występowaniem w runie, często licznie, roślin o barwnych kwiatach.

Szuwary Nowogardzkie
Bez wątpienia jedno z najciekawszych miejsc – „ornitologiczny raj”. Jest to niewielki zbiornik otoczony rozległymi szuwarami–pozostałość Jeziora Grodzkiego. Użytek ten położony w północno-wschodniej części miasta w pobliżu Zakładu Karnego (który powstał na bazie dawnego zamku Ebersteinów), obejmuje powierzchnię 29,5 ha, w jego skład wchodzi zbiornik wodny oraz przylegające do niego trzcinowiska, nieużytki i łąki.

Znaczna bioróżnorodność jest istotnym walorem biocenozy użytku ekologicznego. Dominują tu różne gatunki roślin, głównie traw takich jak:

  • kupkówka pospolita,
  • kostrzewa czerwona,
  • tymotka łąkowa,
  • wiechlina łąkowa,
  • kłosówka wełnista,
  • mietlica pospolita
  • skrzyp bagienny,
  • podagrycznik pospolity,
  • sity i koniczyny.

Spotykane są tu ciekawe płazy, gady i bezkręgowce, ale przede wszystkim liczne chronione i rzadkie ptaki. Tereny te są miejscem rozmnażania się, żerowania i odpoczynku licznych gatunków ptaków, w tym rzadkich, jak na przykład:

  • bąk (Botautus stellaris),
  • gągoł (Bucephala clangula),
  • wąsatka (Panurus biarmicus),

Podlegają one całkowitej ochronie i znajdują się na liście gatunków zagrożonych, ujętych w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt. Występują również m.in.:

  • zausznik,
  • bączek,
  • czapla siwa,
  • świstun,
  • cyranka,
  • cyraneczka,
  • płaskonos,
  • czernica,
  • zielonka,
  • kokoszka,
  • batalion,
  • krwawodziób,
  • remiz.

Spośród chronionych zwierząt bezkręgowych na terenie użytku ekologicznego występują dwa gatunki trzmieli oraz ślimaka winniczka.

Międzygminny Szlak Rowerowy "RÓWNINA NOWOGARDZKA".

Międzygminny Szlak Rowerowy RÓWNINA NOWOGARDZKA

Długość: 122 km
Stopień trudności: trasa łatwa
Polecany typ roweru: treningowy lub miejski
Nawierzchnia: asfalt, bruk, dukty leśne, drogi polne 

Szlak rowerowy "Równina Nowogardzka" prowadzi po bardzo zróżnicowanym terenie czterech gmin Nowogard, Osina, Maszewo, Dobra. Znajdziemy tu odcinki płaskie, lekko pofałdowane, ale także wymagające dynamicznych podjazdów. Choć droga w większości wiedzie po nawierzchni asfaltowej, spotkamy też bruk oraz twarde i piaszczyste drogi polne i leśne. Trasa zapewnia różnorodne wrażenia, a miłośnicy turystyki rowerowej znajdą tu coś ciekawego m.in. dzikie zakątki natury, wiele cennych obiektów przyrodniczych ukrytych w kompleksach leśnych oraz wiekowych parkach podworskich i wzdłuż dróg. Przejeżdżając przez miasteczka i wsie odkryjemy gotyckie, murowane obiekty świeckie, kościoły ryglowe, drewniane dzwonnice, obronne mury miejskie z basztami, stare pałacyki ze starodrzewami, pomniki przyrody i głazy narzutowe.

Zachęcamy do wycieczek rowerowych szlakiem „Równina Nowogardzka”.

Mapa szlaku rowerowego do pobrania z naszej strony.

rys historyczny - NowogardPoczątek miastu Nowogard dał gród leżący na półwyspie jeziora, umocniony wałem drewniano-ziemnym. Wewnątrz znajdowały się budynki zamieszkałe przez kasztelana i jego otoczenie. Na podgrodziu zamieszkiwała ludność słowiańska, zajmująca się rybołówstwem, rolnictwem i rzemiosłem.

W 1268 r. po raz pierwszy wymieniono Nowogard w dokumencie ("Nogart Castrum et villa sive oppidum episcopi Caminensis") jako własność biskupa kamieńskiego. W 1274 r. biskup Herman von Gleichen osadził w grodzie nowogardzkim swego krewnego, grafa Ottona von Eberstein. Jego następcy pozostali w posiadaniu tego lenna, które obejmowało także okoliczne ziemie przez kilkaset lat. W 1309 r. Nowogard uzyskał przeniesienie praw miejskich na prawo lubeckie.

rys historyczny - mury obronneW pierwszej połowie XIV wieku rozpoczęto w Nowogardzie budowę murów obronnych wokół miasta, które po otoczeniu go murami przybrało kształt elipsy o długości 375m i szerokości 225m. W centralnej części miasta znajdował się duży prostokątny rynek, przy którym w XIV wieku wzniesiono ceglany gotycki ratusz. Natomiast po stronie zachodniej wybudowanow latach 1330-34) istniejący do dziś Kościół Mariacki.

W wiekach średnich Nowogard był niewielkim ośrodkiem rolniczo-rzemieślniczym, który mimo dogodnego położenia nie rozwinął się jednak w znaczący ośrodek handlowy. W 1663 roku, po śmierci ostatniego z Ebersteinów, dobra nowogardzkie przeszły w posiadanie księcia Bogusława Croy d’Archot, a następnie stały się (w 1684 r.) własnością elektorów brandenburskich. W 1724 roku do okręgu nowogardzkiego przyłączono powiat Dewitzów, właścicieli Dobrej. Powstał w ten sposób powiat Dobra-Nowogard, który przetrwał do początku XIX wieku.

W czasie rozlicznych wojen toczonych przez Prusy w XVIII wieku miasto poważnie ucierpiało. W 1770 r. liczyło zaledwie 726 mieszkańców, utrzymujących się wyłącznie z rolnictwa i hodowli. W 1807 roku miasto zostało zajęte przez wojska napoleońskie, które wcześniej toczyły zacięte boje o Nowogard z żołnierzami i ochotnikami dowodzonymi przez majora Ferdynanda von Schilla.

W 1808 r. Nowogard ustanowiono siedzibą powiatu. W 1819 r. nastąpiła kolejna reforma administracyjna, w wyniku której w skład powiatu weszły miasta: Goleniów, Nowogard, Maszewo oraz Dobra. Utworzony powiat przetrwał z niewielkimi zmianami do 1954 r., kiedy to powiat nowogardzki, obejmujący ponad 1200 km2 powierzchni podzielono na dwa powiaty: nowogardzki i goleniowski. Taki podział funkcjonował do reformy administracyjnej w 1975 r.

rys historycznyPrzyspieszony rozwój miasta przyniosła II połowa XIX w. W maju 1883 r. ze stacji w Nowogardzie odjechał pierwszy pociąg pasażerski. W następnych latach wybudowano wiele obiektów użyteczności publicznej, powstały nowe zakłady przemysłowe. Tuż przed wybuchem II wojny światowej Nowogard liczył 8 148 mieszkańców. Zniszczone w trakcie działań wojennych miasto, w okresie powojennym zostało odbudowane i rozbudowane. Zabudowano m.in. zniszczone całkowicie zabytkowe centrum miasta, wybudowano nowe osiedla mieszkaniowe. Powstały też obiekty użyteczności publicznej: hotel, dom kultury, biblioteka, szkoły.