Plac Wolności, który pełni funkcję nowogardzkiego rynku, nie wygląda zbyt zachęcająco. Ten plac wymaga od kilkunastu już lat kapitalnego remontu: nawierzchnia, stare płyty, sypiące się instalacje podziemne. Większość sąsiadujących miast zadbało już o swoje rynki, będące ich głównymi placami. Inaczej jest jednak dotychczas w Nowogardzie. Burmistrz Robert Czapla od roku 2014 podejmuje starania, aby wyremontować Plac Wolności, jednak radni, z niewiadomych przyczyn, blokują tę inwestycję, choć ma ona poparcie wśród bezwzględnej większości mieszkańców Nowogardu. 

Początki

Prace nad przebudową Placu Wolności rozpoczęły się na początku 2013 roku, gdy burmistrz głosił konkurs dla architektów na zagospodarowanie placu Wolności i terenów przy bibliotece, domu kultury aż do murów obronnych. Powstało wiele ciekawych propozycji zagospodarowania przestrzeni w centrum miasta. 

4 lipca 2013 roku burmistrz ogłosił wyniki konkursu na "Opracowanie koncepcji urbanistyczno - architektonicznej zagospodarowania placu Wolności wraz z otoczeniem - działki nr 144/6 i 143 w obrębie 3 miasta Nowogard".

Prace, które wpłynęły na konkurs oceniał Sąd Konkursowy (Jolanta Patalan - Przewodnicząca Sądu Konkursowego oraz Sędziowie Sądu Konkursowego - Robert Czapla Burmistrz Nowogardu, Damian Simiński Zastępca Burmistrza, Elżbieta Szpilkowska, Tadeusz Fiejdasz, Adam Czernikiewicz, Przemysław Kaliczyński architekt, Mariusz Pawełczak architekt oraz sekretarz Konkursu Paweł Krugły).

Sędziowie przeprowadzili wspólny przegląd prac i przeanalizowali je pod względem zawartości merytorycznych określonej w Regulaminie Konkursu w rozdziale "Założenia funkcjonalno - użytkowe": ukształtowanie nawierzchni, możliwość organizacji imprez kulturalnych i artystycznych, wyznaczenie obszaru o charakterze rekreacyjnym i wypoczynkowym, zaprojektowanie małej architektury, dostęp dla osób niepełnosprawnych, dostęp dla samochodów dostawczych, sposób zagospodarowania zieleni.

Po otwarciu kopert okazało się, że autorami zwycięskiej pracy jest zespół: mgr inż. arch. Rafał Wolski, mgr inż. arch. Grzegorz Wycech, mgr inż. arch. Urszula Sawicka.

II miejsce zajęła propozycja, którą przygotowały mgr inż. arch. Anna Dąbrowska i mgr inż. arch. Ewelina Mikulska ze Szczecina, zaś III miejsce przyznano pracowni z Rudy Śląskiej JAPO Jan Poborski.

Konkurs zapoczątkował prace nad zmianą wizerunku tegoż miejsca. Na podstawie prac konkursowych opracowana została dokumentacja kompleksowej przebudowy Placu Wolności, która przewiduje stworzenie miejsca wypoczynku w centrum miasta oraz oddzielenie miejsc parkingowych od części rekreacyjnej. Projekt zakłada wybudowanie fontanny, siedzisk i co najważniejsze, nasadzenia zieleni. W ramach inwestycji powstać ma tuż przy miejskiej bibliotece czytelnia pod chmurką, a dotychczasowe zejście do jeziora miałoby być zastąpione kaskadowymi schodami, stanowiącymi jednocześnie siedziska do sceny plenerowej. Całość ma być efektownie podświetlona.

I choć projekt już był, to zaczęły się przysłowiowe schody

W budżecie gminy na rok 2014 burmistrz wraz ze skarbnikiem wygospodarował około dwóch milionów złotych i chciałem rozpocząć przebudowę centrum miasta, jednak inwestycja została zablokowana przez radnych. Podobnie było w kolejnych latach. Radni uparcie sprzeciwiali się remontowi Placu Wolności. W roku 2017 r, radna Jowita Pawlak, wspierana przez radnego Michała Wiatra, przedstawiła propozycję zmian do budżetu, które radni koalicji wówczas większościowej przyjęli, wykreślając ponownie z niego remont placu - I etap przewidywał wymianę całej infrastruktury pod placem i jej przebudowę. Również i na ten cel były zabezpieczone pieniądze w budżecie gminy.

Burmistrz Robert Czapla jednak nie składał broni. 10 lipca 2017 r w Urzędzie Marszałkowskim w Szczecinie, złożył on wniosek do konkursu o dofinansowanie remontu placu Wolności w wysokości 3 mln zł, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego – dziedzictwo kulturowe. Gmina jednak otrzymała odpowiedź, że choć wniosek został pozytywnie rozpatrzony, to znajduje się on na liście rezerwowej i trzeba czekać. W dniu 6 marca 2018 r., wpłynęło pismo z Urzędu Marszałkowskiego z informacją, że we wspomnianym konkursie pojawiły się wolne środki i gmina może pozyskać te 3 mln zł na remont Placu Wolności. Jest jednak jeden warunek do spełnienia - projekt musiał być ukończony do dnia 31 października 2018 r. Przy tak rozległym remoncie wskazany termin stał się nierealny do osiągnięcia i pieniądze przeszły koło nosa. Gdyby ówcześni radni tak uparcie nie blokowali remontu Placu Wolności przy użyciu środków własnych, to mielibyśmy blisko 60% z tej inwestycji zwrócone, tak jak to miało miejsce przy skateparku i molo. A tak nie mamy ani nowego Placu Wolności, ani tych wspomnianych 3 mln zł.

Jednak burmistrz nie zaprzestał działań zmierzających do remontu centrum naszego miasta. 28 lutego 2019 r., złożył kolejny wniosek o pieniądze unijne na przebudowę Placu Wolności - 2,8 miliona złotych. Podobnie projekt na przebudowę Placu Wolności znalazł się w propozycjach inwestycyjnych, które Gmina zgłosiła do Polskiego Ładu. Jednak tych pieniędzy nie otrzymaliśmy.

Pomimo wszystko udało się zrealizować I etap remontu Placu Wolności:

- budowa nowej sieci kanalizacji deszczowej za pomnikiem;

- poprowadzenie nowego łącza energetycznego w obrębie Placu Wolności.

Po wielu dyskusjach, radni zabezpieczyli ostatecznie w budżecie gminy na rok 2022 pieniądze w wysokości 250 tys. zł, aby można było zrealizować wspomniany etap remontu.

To były bardzo ważne działania, które gmina była zmuszona wykonać. Zawalenie się starej kanalizacji deszczowej sprawiło, że deszczówka spływała z dużego obszaru w okolice „Okrąglaka” i w znacznym stopniu przyczyniała się do wybijania studzienek w jego okolicach. Dlatego należało wymienić odcinek dotychczas nieuregulowany – a mowa tu o Placu Wolności i odpływie za pomnikiem w kierunku murów obronnych. Te prace pozwoliły w pewnym stopniu zmniejszyć problem z deszczówką wokół Jeziora Nowogardzkiego. Ponadto wymieniono zniszczoną dotychczasową sieć energetyczna, która biegła pod Placem Wolności i wymagała pilnej wymiany. Uszkodzenia jej były już tak dalekie, że w sumie co drugi dzień w obrębie placu dochodziło do awarii oświetlenia, a to także stanowiło dużą trudność podczas nowogardzkiego festiwalu w okresie letnim.

15 lutego 2022 r., w siedzibie Starostwa Powiatowego w Goleniowie, burmistrz Robert Czapla podpisał list intencyjny w sprawie stworzenia strategii terytorialnej pomiędzy Marszałkiem Województwa Olgierdem Geblewiczem, a gminami powiatu goleniowskiego. I to w ramach tej strategii, gmina Nowogard wnioskuje o przebudowę Placu Wolności w Nowogardzie w celu nadaniu mu nowych funkcji przestrzennych i estetycznych.

W latach ubiegłych była szansa, aby wyremontować Plac Wolności w kwocie do 5 mln zł. Całkowity koszt remontu placu Wolności to ponad 5 mln zł, z czego 2/3 kosztów wyniesie wymiana tego, co znajduje się pod placem, a więc sieć wodna, deszczowa i sanitarna, gazowa oraz energetyczna. Dopiero po tym etapie będzie można przystąpić do prac, których efekt będzie widoczny przez długie lata i stanie się miejscem reprezentacyjnym Nowogardu.

Burmistrz Robert Czapla dwukrotnie podejmował próby rozpoczęcia remontu placu Wolności, jednak radni Rady Miejskiej nie podzielali zdania burmistrza i 3,5 tys. mieszkańców (tyle osób podpisało się pod projektem uchwały). Dziś ten remont, przy obecnych kosztach materiału i robocizny będzie kosztował szacunkowo powyżej 23.000.000 zł. 

Są to koszty ogromne dla samej gminy. Dlatego w dniu 16 listopada 2022 r. burmistrz Robert Czapla wystąpił do Posła na Sejm RP Pana Dariusza Wieczorka z prośbą o podjęcie działań zmierzających do ujęcia w Budżecie Państwa na rok 2023 dofinansowanie najważniejszych zadań inwestycyjnych Gminy Nowogard, w tym i przebudowy Placu Wolności. I nie była to pierwsza tego typu inicjatywa Burmistrza Nowogardu z Posłem na Sejm RP, bo już w roku 2020 i 2021 również podejmowano wyżej wspomnianą inicjatywę. Również o Placu Wolności burmistrz Robert Czapla rozmawiał w czasie lutowego spotkania (2023) z Posłem na Sejm RP Jarosławem Rzepą. 

W dniu 27 czerwca br., w Ratuszu Miejskim w Nowogardzie, odbyło się kolejne spotkanie w ramach Innych Inwestycji Terytorialnych (IIT), którego głównym punktem spotkania grupy roboczej było przedstawienie wniosków z diagnozy oraz przeprowadzenie warsztatów. Przypomnijmy, iż kwota ze środków unijnych, o którą stara się Powiat Goleniowski wspólnie z partnerami to blisko 30 milionów złotych z przeznaczeniem na inwestycje termomodernizacyjne, drogowe, społeczne oraz związane ze szkolnictwem zawodowym i kulturą. Korzystając z tych środków burmistrz Robert Czapla zgłosił do dofinansowania remont placu Wolności. 

Jak widzimy Burmistrz Nowogardu ze swej strony zrobił wszystko, aby Plac Wolności wyremontować, aby stał on się dumą mieszkańców. Dziś są to niemałe koszty, a można było to zrobić znacznie taniej kilka lat temu, gdyby nie upór radnych, którzy blokowali tę inwestycję uparcie. Miejmy nadzieję i trzymajmy za to kciuki, że w końcu uda się wyremontować centrum naszego miasta i stanie się ono kolejną perełką naszego grodu.

ps