Nowogardzki Zakład Karny czyli wychowanie przez pracę

Historia więzienia nowogardzkiego sięga początku ubiegłego stulecia. Powstało ono w Nowogardzie na bazie dawnego zamku Eversteinów (XIII w). Jest to najstarszy człon osadniczy w mieście, usytuowany na terenie dawnego półwyspu po północno wschodniej stronie Starego Miasta, stanowiący zespół ogrodzony ceglanym murem założony na planie nieregularnego pięcioboku o wymiarach 150 x 80m. Początki jednostki penitencjarnej na terenie tego obiektu sięgają okresu stacjonowania w mieście wojsk napoleońskich. W tym czasie parter siedziby domeny zamkowej zamieniony został na więzienie i już wówczas powstał zamysł przeznaczenia całego zespołu na więzienie i zakład wychowawczy. Zaczęto go realizować w 1817 roku, pod nadzorem budowniczego Blocka.

Mury nowogardzkiego Zakładu Karnego kryją w swych wnętrzach historię minionych wieków, która jest bardzo ciekawa. To historia tego grodziska, pobliskiego miasta i ludzi, którzy w Nowogardzie mieszkali, w tym „zamczysku” karę pozbawienia wolności, za błędy swego życia, odsiadywali lub w nim - jako strażnicy - pracowali na przełomie prawie 200 lat. Jest to miejsce przesycone grozą minionych czasów. Do dziś, w murach dawnego zamku rodu Eversteinów, funkcjonuje zakład karny. To miejsce na stałe wpisało się w krajobraz i w życie mieszkańców Nowogardu. Dla wielu z nich jest to nadal miejsce pracy, które wyznacza codzienny rytm dnia wielu nowogardzkich rodzin. Na jego terenie działają obecnie dwie firmy: Przedsiębiorstwo Państwowe GARDIA, które jest polskim producentem obuwia roboczego i bezpiecznego (założone w 1953 r.) oraz od 2014 roku producent mebli wypoczynkowych HJORT KNUDSEN (duńska firma założona w 1973 r). Oba te przedsiębiorstwa zatrudniają osoby osadzone w tutejszym zakładzie karnym.

Dzięki porozumieniu, zawartemu w roku 2010, pomiędzy Burmistrzem Nowogardu Robertem Czaplą a Dyrektorem Zakładu Karnego płk Jerzym Dudzikiem, osadzeni zostali skierowani również do porządkowania Gminy Nowogard (prace porządkowe przeprowadzono m.in. w Kulicach, Błotnie, Długołęce, Maszkowie, a także w Nowogardzie zwłaszcza w najbliższym otoczeniu jeziora) i na dobre wpisali się w krajobraz miasta.

W wywiadzie udzielonym w roku 2011 jednej z gazet, płk Jerzy Dudzik - dyrektor Zakładu Karnego, powiedział: „Jeżeli w naszym mieście znajduje się Zakład Karny, w którym przebywa kilkuset osadzonych, a jeśli ci osadzeni pracują na rzecz miasta czy sołectw – to jest bardzo dobrze, bo to jest jak gdyby częściowa spłata pewnego długu zaciągniętego wobec społeczeństwa, mówiąc kolokwialnie. Z drugiej strony ja również mam satysfakcję, że oni pracują, mają poprzez to kontakt ze światem, nie przebywają przez 24h na dobę w celach, rozwijają się. I to jest bardzo istotny element wszystkich działań, które nazywamy resocjalizacją. Wychowanie przez pracę - to może jest stare hasło, ale nadal aktualne. U nas w Nowogardzie ten obszar działalności udaje nam się zagospodarować i z tego tytułu bardzo się cieszę. Chciałbym jeszcze dodać, że na tym z całą pewnością nie poprzestaniemy. Jestem cały czas do dyspozycji, osadzeni także. Jeśli tylko będzie wola ze strony miasta – to my będziemy wolę tę wypełniać i oby nam się udało”.

Po 4 latach od tego wywiadu, widząc ile osadzeni zrobili dla mieszkańców naszego miasta, możemy powiedzieć – udało się! Przez te wszystkie minione lata, osadzeni na rzecz gminy wykonali pracę wartości 4 mln zł - oczyszczenie i koszenie terenu wokół jeziora, oczyszczenie i wykoszenie terenu wokół jeziorka przy osiedlu Radosława w Nowogardzie, remonty w: Zespole Szkół Ogólnokształcących, Gimnazjum nr1, Szkole Podstawowej nr 1 w Nowogardzie, Szkole Podstawowej w Strzelewie i Żabowie, docieplenie budynku rehabilitacji przy szpitalu, remont elewacji garaży szpitalnych przy ul. Promenady, remont elewacji budynku (przy wejściu) i budynku sanitariatów na plaży miejskiej, naprawę dziur w chodnikach przy ulicach: Zamkowej, 3 Maja, 700-lecia, Armii Krajowej, 15 Lutego i Młynarskiej, remont pomieszczeń biurowych UM Nowogard, oczyszczanie dróg oraz pielęgnacja zieleni, pielęgnacja drzew i krzewów, koszenie rowów melioracyjnych, odchwaszczanie i remonty chodników, a w okresie zimowym odśnieżanie przejść dla pieszych, chodników, zatok autobusowych i parkingów itd. itd. To zaledwie kropla prac, które osoby osadzone w nowogardzkim Zakładzie Karnym wykonały na rzecz gminy Nowogard i jej mieszkańców. Bez ich pracy miasto nie byłoby takie czyste, jak ma to miejsce dzisiaj.

Z okazji zbliżającego się święta Służby Więziennej, w imieniu mieszkańców naszej gminy, składamy najserdeczniejsze podziękowania za dotychczasową współpracę między Zakładem Karnym w Nowogardzie a gminą Nowogard na rzecz jej mieszkańców i życzymy, aby Wasza praca była doceniana przez wszystkich, a jej owoce widoczne na każdym kroku.