Tradycyjnie już, jak każdego roku, burmistrz Robert Czapla zapala znicze na Grobie Nieznanego Żołnierza i pod Pomnikiem Sybiraków.

Są to dwa symboliczne miejsca na naszym cmentarzu. Pierwsze z nich związane jest ze zdobyciem Nowogardu 4 marca 1945 roku. Front niemiecki przełamały wówczas: 2 armia pancerna wojska polskiego i 61 armia wojsk radzieckich oraz 3 armia pancerna, 2 polska dywizja artylerii i 3 radziecka armia uderzeniowa I Frontu Białoruskiego. 5 marca wojska radziecko-polskie zajęły Nowogard. W walkach o Nowogard zginęło 30 polskich żołnierzy, a w okolicach Nowogardu 32 żołnierzy polskich. Jest to grób symboliczny, w którym spoczywają prochy nieznanego żołnierza. Mało kto z mieszkańców wie, że mamy taki grób na nowogardzkim cmentarzu.

Drugi pomnik tzw Sybiracki, poświęcony jest wszystkim tym, którzy zginęli na "nieludzkiej" ziemi.

W ZSRR Syberia była centrum zesłań, powstał tam m.in. system gułagów. Po agresji ZSRR na Polskę setki tysięcy polskich mieszkańców Kresów uległo przesiedleniu, niektórzy m.in. na Syberię (inni np. do Kazachstanu).

14 czerwca 1941 roku w nocy rozpoczęła się sowiecka akcja przeciwko ludności zajętej Litwy. W pierwszym tygodniu wywieziono około 30 tys. osób. W latach 1941–1952 Sowieci wywieźli z kraju około 132 tys., z tej liczby zginęło 28 tys. 21 maja 1947 roku Centralny Komitet sowieckiej partii przyjął tajne postanowienie „O tworzeniu kołchozów w republikach bałtyckich” – Wiosna 1948 – wywózki o kryptonimie „Wiosna” były drugą falą wywózek i największą taką akcją w powojennej historii Sowietów. Trzecia faza czystek to akcja „Jesień” 1951, wywieziono 4 tys. rodzin chłopskich – 16 150 osób – „wrogów kolektywizacji”. Nie były to tak zwane repatriacje, ale zsyłki w głąb Rosji (np. do Buriackiej Mongolskiej Autonomicznej SRR wywieziono 39 766 osób).

W historii Polski mamy tzw 4 okresy wywózek na Sybir. Trzy pierwsze dotyczyły okresu carskiej Rosji, zaś czwarty to czasy funkcjonowania ZSRR. (ps)